Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Engelli vatandaşların araç alımında gerekli olan belgeler, yeni bir araç sahibi olmak isteyen birçok engelli vatandaşı ve ailelerini yakından ilgilendirmektedir. Söz konusu belgelerin tamamlanması halinde engelli olan vatandaşlar özel tüketim vergisi (ÖTV) ödemeden araç sahibi olabilirler. Bu konu hakkında 2023 yılı itibarıyla yapılan son düzenlemeleri ve engelli vatandaşların araç alma işlemleri hakkında merak edilen bütün soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
Başlıklar
Engelli Araç Alımında Bilinmesi Gerekenler
Engelli araç alımı sırasında önemli noktalar vardır. Söz konusu noktalara dikkat edilmediği takdirde engelli araç alımı birçok kişi için boş bir hevesten öteye gidememektedir. Bunun için engelli araç alımında bilinmesi gerekenleri şu şekilde özetleyebiliriz:
- Engelli vatandaşların ÖTV indiriminden yararlanarak alacakları aracın motor gücünün 1600 cc’nin üzerinde olmaması gerekmektedir.
- Engelli vatandaş ÖTV indiriminden yararlanarak bir araç satın aldıysa, söz konusu aracı satın alma tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde yine ÖTV indiriminden yararlanarak yeni bir araç alması mümkün olmamaktadır.
- Engelli vatandaşlar ÖTV indiriminden yararlanmak için aldıkları araçların sadece sıfır kilometre bir araç olması gerekmektedir. Dolayısıyla 2. El bir aracın ÖTV ödemeden alınması söz konusu değildir.
Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar
Engelli araç alımında talep edilen evraklar, engelli kişi ve ailesi tarafından hazırlandığı takdirde özel tüketim vergisi ödemeden sıfır kilometre bir araç sahibi olabilmenin önünü açmaktadır. Yapılan düzenlemeler neticesinde 2023 yılı itibarıyla engelli araç alımı için gerekli görülen evraklar listesi şu şekildedir:
- Engelli vatandaşın aldığı engelli raporu.
- Engelli vatandaşın raporda belirtilen engel derecesi belgesi
- Engelli vatandaş alınacak olan aracı kendisi kullanacak ise H sınıfı ehliyet sahibi olmalıdır.
- Tüm bu evraklara ek olarak vergi dairesi tarafından alınan ÖTV ödeme belgesi
Engelli Araç Alımı Şartları Nelerdir ?
Engelli vatandaşların araç alımında belirlenen şartlar 2023 yılında da ilgili yönetmeliğe göre düzenlenmiştir. Söz konusu yönetmelik gereği belirlenen kurallar şu şekildedir:
- Engelli vatandaşın alacağı engelli raporu sadece T.C devlet hastanelerinden, eğitim ve araştırma hastanelerinden veya ilgili tıp fakültelerinden alınmış olmalıdır. Söz konusu sağlık kurum ve kuruluşları dışında kalan sağlık hizmetleri veren yerlerden (özel hastaneler ve aile sağlığı merkezleri) alınan sağlık raporları geçersiz kabul edilmektedir.
- Engelli vatandaşın resmi anlaşmalı sağlık kurumlarından almış olduğu sağlık raporunda, vatandaşın engel durumunun %90 olarak belirtilmiş olması gerekmektedir. Söz konusu %90 oranının altında yer alan engelli vatandaşlar özel tüketim vergisinden muaf tutulmamaktadır.
- Raporda yer alan “Özel tertibatlı araç kullanabilir” emaresi durumunda aracı sadece engelli vatandaş kullanmak zorundadır. Diğer yandan raporda “Otomatik araç kullanabilir” emaresi yer almış ise ÖTV indirimi ile satın alınmış sıfır model aracı herkes kullanabilir.
ÖTV İndirimi Hangi Araçlar İçin Geçerli
ÖTV indirimi kapsamında yer alan araçlar, ilgili mevzuatla açıkça belirtilmiştir. Nitekim bu araçlar sıfır model olmak zorunda olup, 1600 cc’nin altında motor gücüne sahip olmak zorundadır. Dolayısıyla 1600 cc ve üzeri araçlar ile ikinci el araçlar özel tüketim vergisi ödemeden satın alınamamaktadır.
Engelli ÖTV İndirimi
Engelli vatandaşların ÖTV indirimi ile araç satın alması, kanunen belirli şartlar altında gerçekleştirilmesi gereken bir işlemdir. Devlet tarafından engelli vatandaşlara tanınan hak dâhilinde, özel tüketim vergisi ödenmeden sıfır kilometre araçlar satın alınabilmektedir. Bu konuyla ilgili olarak;
- Engelli vatandaşın hangi tür engele sahip olduğunun bir önemi bulunmamaktadır. Daha net açıklamak gerekirse; vatandaşın hayatını kısıtlayan engelinin, görme, işitme, konuşma veya ortopedik handikaplardan oluşmasının bir farkı yoktur. Bunun yanında zihinsel engelliler ve böbrek rahatsızlığı olan hastalar da söz konusu ÖTV indiriminden faydalanabilmektedir.
- Engelli vatandaşların ÖTV indirimiyle satın aldıkları sıfır model aracı, kendilerinin kullanma şartı bulunmamaktadır. Bu nedenle engelli vatandaşın aile mensupları ve yakınları da bu aracı kullanabilirler.
- Bu noktada taşıtı bizzat kullanamayacak olan engelliler için araç satın alınırken engelli kişinin araca rahatlıkla binebilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Engelli vatandaşların rahatça seyahat edebilmesi için tekerlekli sandalye ile binilmesi gibi imkânların yaratılması için araca uygun tertibat yaptırılması şart koşulmaktadır.
Engelli Araç İndirimi Hesaplaması Nasıl Yapılır ?
Engelli araç satın alımında ÖTV indiriminin hesaplanması, şu şekilde yapılmaktadır:
- Ham fiyatı 100 bin TL olarak belirlenmiş bir araca yönelik 50 bin TL ÖTV uygulandığı takdirde aracın yeni fiyatı 150 bin TL olmaktadır.
- 150 bin TL’nin %18’i KDV olarak düşüldüğünde araca eklenen KDV miktarı 27 bin TL olmaktadır.
- Dolayısıyla 150 bin TL ile 27 bin TL toplamı 177 bin TL etmektedir. Bu fiyat aracın bütün vergileri eklenmiş halidir.
- Bu sebeple 100 bin TL ham fiyatı olan bir aracın söz konusu vergilerden sonra ortaya çıkan fiyatı 177 bin TL olmaktadır. Dolayısıyla 77 bin TL vergilere ödenen meblağ olarak dikkat çekmektedir.
- Böyle fiyatlandırılmış bir aracı engelli indirimi ile ÖTV ödemeden satın almak 77 bin TL yerine 59 bin TL kâr sağlamaktadır. Çünkü ÖTV’nin KDV’sinin ödenmediği için böyle bir sonuç çıkmaktadır.
Engelliler İçin ÖTV İndirimli Araç Nasıl Alınır?
Engelli vatandaşlar için ÖTV indirimli araç alma işlemi, “ağır engelli” olarak sağlık raporunda belirtilmiş kişilerin birinci dereceden üçüncü dereceye kadar yakınları tarafından yapılabilmektedir. İlgili mevzuatta yer alan düzenlemelere göre aracın trafik tescil işlemleri sırasında, engelli vatandaşın bilgilerinin yanında bu kişinin yakınlarının veya şoför olarak aracı kullanacak kişinin de bilgileri kayıt altına alınmaktadır.
Aracı şoför olarak kullanacağını beyan eden kişinin bu beyanı noter onaylı olarak trafik tescil işlemleri sırasında yetkili kişilere vermesi gerekmektedir. Öte yandan söz konusu şoförlük yapacak kişinin normal şartlar altında B sınıfı ehliyete sahip olması da zorunlu tutulmaktadır.
Araba Almak İçin Özürlü Raporu Kaç Olmalı?
Engelli kişilerin araba alma yaşı konusunda ilgili mevzuata göre bir kısıtlama söz konusu değildir. Bu sebeple engelli vatandaşın özür oranının sağlık kuruluşunun verdiği raporda %90 ve üzeri olarak belirtilmesi halinde engelli vatandaş kaç yaşında olursa olsun söz konusu imkândan yararlanarak ÖTV ödemeden araç sahibi olabilmektedir. Öte yandan sağlık raporunda belirtilen engelli vatandaşın engel oranı %90’ın altında ise engelli kişinin 17 yaşından büyük olma şartı aranır.
Engelli Araç Satımı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Engelli araç satımı için talep edilen evraklar, düzenlenen mevzuat ile vatandaşların bilgisine sunulmuştur. Buna göre ÖTV indirimi ile alınan araç satılmak istenirse, aracın ödenmemiş olan ÖTV farkının ödenmesi gerekmektedir. Araç satış işlemlerinin başlatılması için engelli vatandaşın almış olduğu aracın rehin durumunda olmaması şarttır. Bu sebeple aracın rehinli durumunun bozulması için aracın kayıtlı olduğu ildeki Trafik Tescil Şubesi’ne gidilerek söz konusu araç hakkındaki rehin kararının kaldırılması gerekmektedir.
Engelli Araçlarının Satış Süresi
Engelli araç satımı gerçekleşmesi için, engelli vatandaş tarafından ÖTV ödenmeden alınan aracın satın alınma tarihi üzerinden 5 yıl geçmiş olması gerekmektedir.
Engelli Raporu Nasıl Alınır, Kimlere Verilir?
