İOKBS-DPY-PYBS Ortaokul ve Lise Bursluluk Sınav Rehberi

Devlet, ortaokul ve lise çağındaki öğrenciler için her yıl bir sınav yapıp başarılı olan öğrencilere belli miktarda karşılıksız burs olanağı sağlamaktadır. Önceki adı PYBS olan bursluluk sınavı, şimdilerde DPY ve İOKBS isimleriyle bilinmektedir. Bu kısaltmalar aynı sınav için kullanılmaktadır. İOKBS kısaltmasının açılımı “İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı” şeklindedir.

Bu kısaltmalar, her yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 5, 6, 7, 8, 9, 10, ve 11. sınıflara yönelik olarak düzenlenen karşılıksız bursluluk sınavlarını karşılamaktadır. Bu sınavı kazanan öğrenciler talep etmeleri durumunda yatılı eğitim hakkından istifade edebilmektedir. Bu durumdaki öğrencilere ek burs ödemesi yapılmamaktadır. Öğrencilerin büyük çoğunluğu  aylık burs almak amacıyla bu sınava girmektedir.

Her yıl güncel ekonomik verilere göre (asgari ücret, enflasyon gibi) aileler için bir yıllık gelir şartı belirlenmektedir. Bu şarta göre ailesinin yıllık geliri o yılın gelir üst sınırını aşmayan öğrenciler sınava girmeye hak kazanmaktadır. Belirlenen sınırın üstünde gelire sahip ailelerin çocukları bursluluk sınavına girememektedir. Sınava girmeye hak kazanan öğrencilere lise son sınıfa kadar ödeme yapılmaktadır. Devlet normal şartlar altında bu bursu geri istememektedir. Tamamen karşılıksız bir destektir.

Bu içeriğimizde ortaokul ve lise öğrencilerine verilen burslar hakkında bilinmesi gereken tüm detayları sizlerle paylaşacağız. Bursluluk sınavını kazanmak isteyen ya da hali hazırda burs alıp zam, bakiye sorgulama, internet bankacılığı gibi konuları merak eden tüm okurlarımız içeriğimizden istifade edebilirler.

PYBS Bursluluk Sınavına Kimler Girebilir? Şartlar Neler?

Bursluluk sınavına ortaokul beşinci sınıftan itibaren girilebilmektedir. 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerine yönelik olarak bursluluk sınavı düzenlenmemektedir. Ayrıca 12. sınıf öğrencileri de bursluluk sınavına girememektedir. Hazırlık sınıfı öğrencileri lise ve ortaokul bursluluk sınavlarına katılabilir.  Bu sınava girebilmek için en önemli şart gelir sınırıdır. Bursluluk sınavına girmek için sınava girilecek olan yıldan bir önceki yıl ailenin elde ettiği tüm gelir dikkate alınır. 2022 yılına göre bursluluk sınavı için uygun görülen fert başına düşen yıllık gelir sınırı 18.160₺’dır. Bu rakam her sene Milli Eğitim Bakanlığı tarafından güncellenmektedir. 2023 yılı için uygun görülen yıllık gelir sınırını bakanlık açıkladığında okul rehberlik servislerinden öğrenebilirsiniz. Bursluluk sınavı genelde nisan-mayıs aylarında yapılmaktadır ancak sınava ilişkin tüm detaylar bakanlık tarafından şubat ayı gibi okullara iletilmektedir. Bursluluk sınavına girmek için aranan genel şartların kalanı ise şu şekilde:

• T.C. ya da KKTC vatandaşı olmak
• Sınavın yapıldığı yıl içerisinde okul değiştirme cezası almamış olmak

Özel eğitim okullarında ya da imamhatip dengi okullarda okuyan öğrenciler de hiçbir fark olmaksızın bu sınava girebilmektedir.

İçeriğimizde cevap bulamadığınız sorularınız için gitmeniz gereken tek yer okulların rehberlik servisleri ya da idareleridir. Bu konuda 444 0 632 numaralı MEB çağrı merkezini de arayarak bilgi alabilirsiniz.

Bursluluk Sınavı Başvuru Detayları

Her okul idaresi öğrencilerinin bursluluk sınavı başvurularını tamamlamakla sorumludur ancak veli talebi olmadan bu başvuru yapılamamaktadır. Bu nedenle velilerin başvuruları takip ederek başvuruya uygun şartları taşımaları durumunda çocuklarıyla birlikte okul idarelerine gitmeleri gerekmektedir. Başvurular okul idareleri tarafından elektronik ortamda yapılmaktadır. Bunun öncesinde bursluluk sınavı başvuru evrakları veliye teslim edilerek akabinde talep edilen evraklar listesi iletilmektedir. Veliler verilen formları doldurup istenen evrakları getirdiklerinde okul idareleri gerekli elektronik başvuru ekranlarını doldurmaktadır. Başvuru sürecinde velilerin dikkat etmesi birkaç püf nokta bulunuyor.

Başvuru evraklarını doldururken öğrenci bilgilerinin tam ve eksiksiz olmasına dikkat edilmelidir. Okullarda oluşan bazı aksaklıklar nedeniyle zaman zaman öğrencilerin sistemdeki bilgileri hatalı kalabiliyor ya da ailenin duyarsızlığı nedeniyle (adres değişikliği yapılmaması gibi durumlar) öğrencinin kişisel bilgilerinde yanlışlıklar olabiliyor. Bu hatalara fırsat vermemek için doldurulacak tüm evraklar birkaç defa kontrol edilip öğrenciye ve aileye dair formlara yazılacak olan bilgilerin tamamen doğru olduğundan emin olunmalıdır. Bu konuda okulda genellikle rehber öğretmenler görevlendirilmektedir. Kafanıza takılan hemen her türlü soruyu görevli öğretmenlerle çözebilirsiniz. Süreci gerçek beyanlar ve dikkatli adımlar ile sürdürdüğünüzde herhangi bir sorun çıkmayacaktır.

İOKBS Öğretmen Çocuğu Kontenjanı Nedir?

Başvuru evrakları nereden temin edilir? Başvuru evraklarının temini konusunda ilgili sınav döneminin sınav kılavuzundan destek alan okul idareleri öğrencilere ve velilere yardımcı olacaktır. Aşağıda 2022 yılı sınavı için yayımlanan örnek kılavuz yer almaktadır. Kılavuzun sonunda başvuru için talep edilen belgelere dair bilgi alabilirsiniz. Güncel belgeler için mutlaka okul idarelerine başvuru yapınız.

Ortaokul ve Lisede Verilen Bursluluk Parası Aylık Ne Kadar?

Miktar bilgisinden önce bu bursun aylık olarak ödendiğini belirtmek istiyoruz. Önceden burslar üç ayda bir ödenmekteydi ancak bakanlık son dönemlerde ödemeyi aylık olacak şekilde düzenledi. İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine verilen burslar 2018 yılından bu yana aylık olarak ödenmektedir. Her ay hemen hemen aynı gün burs parası öğrencilerin hesabına yatırılmaktadır. Bursun yatma tarihi ise dönem dönem değişiklik gösterebilmektedir. Şu sıralar burs alan öğrencilerden aldığımız bilgilere göre her ayın 25. Gününde öğrencilere ödeme yapılmaktadır. Bursların ne zaman yatacağı ya da düzenli ödeme günleri ile ilgili net bilgi okul idarelerinden alınabilir.

Burs ücretinin kaç lira olduğu konusu da yine cevabı her sene değişen sorulardan bir diğeri. 2023 yılında zamlı PYBS bursu 863,03₺ olarak ödenecektir. Öğrenciler her yıl “Bursa zam yapılacak mı?” gibi sorular ile gündeme gelmektedir ancak bu sorunun sorulmasına gerek yoktur. Tüm devlet ödemelerine olduğu gibi her yeni yılda burs miktarına da zam yapılmaktadır. Ne kadar zam yapılacağı ise o dönemin ekonomik verilerine göre belirlenmektedir. Genel bir yorum yapacak olursak her yıl güncel alım gücüne yaklaşan bir zam yapılıyor diyebiliriz. Çok yüksek bir maddi güç olmasa da ilgili yaş grubundaki çocukların okul ve sosyal ihtiyaçlarına destek olabilecek nitelikte tutarlar ödenmektedir.

Merak edenler için geçmiş yıllarda ödenen burslardan da söz edelim. Yıllara göre ödenen bursluluk paraları şu şekilde:

• 2013 yılı burs miktarı 398₺ (3 Aylık)
• 2015 yılı burs miktarı 473₺ (3 Aylık)
• 2017 yılı burs miktarı 613₺ (3 Aylık)
• 2019 yılı burs miktarı 209₺ (Aylık)
• 2021 yılı burs miktarı 358₺ (Aylık)
• 2023 yılı burs miktarı 863₺ (Aylık)

Görüldüğü üzere her yıl düzenli olarak zam yapılmaktadır. Bazı dönemlerde bir yıl içerisinde iki kez ücret artışı yapıldığı da gözlenmiştir. Özetle bakanlık öğrencilerin ihtiyaçlarına tam anlamıyla cevap verebilmek için elinden geleni yapmaktadır.

Bursluluk Sınavını Kazananlar Ne Yapmalı? İlk Burs Nasıl Alınır?

Bursluluk sınavı sonuçları kılavuzda (her yıl yapılacak bursluluk sınavı için kılavuz yayımlanmaktadır. Kendi sınav yılınız için yayımlanan kılavuzu okul idaresinden temin edebilirsiniz.) belirtilen tarihte açıklanmaktadır. Bursluluk sınavı sonuç ekranında kazandığınızı gördüyseniz bu aşamada yapmanız gerekenler çok kolay. Velilerin ya da öğrencilerin herhangi bir hesap açtırma işlemi yapması gerekmiyor. Tüm işlemler okul idaresi ve PTT aracılığıyla hallediliyor. En başta Ziraat Bankası ile ödenen burs ödemeleri bir dönem Vakıfbank ile ödenmiştir. Son olarak ise PTT tarafından ödemeler öğrencilere yapılmaktadır.

Bursluluk sınavını kazandıktan sonra yapılması gerekenler adım adım şu şekildedir:

• Bursluluk sınavını kazanan öğrencilerin okul idarelerine giderek kayıt işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir. Bu işlemlerin tarihleri için sınav sonuçları açıklandıktan sonra mutlaka okul idarenizle iletişime geçiniz. Elektronik ortamda yaptırmanız gereken kaydı atlamanız durumunda tüm haklarınızı kaybedebilirsiniz.
• İlk burs ödemesi sınavdan sonraki dönemin Ekim ayında yapılmaktadır. İlk ödeme direkt öğrenci adına ilgili PTT şubesine gönderilmekte ve öğrenciye tahsis edilen karta aktarılmaktadır.

PTT Bursluluk Kartı Başvurusu ve Kart Alma Süreci:

Burs ödemeleri PTT tarafından öğrencinin adına hazırlanan ön yüklemeli kartlar aracılığıyla yapılmaktadır. PTT’den burs kartı çıkartmak için yapmanız gerekenler ise çok kolay.

• Sınavı kazanınca okul idaresine gidin ve bursluluk kaydı sürecini tamamlayın. Akabinde okul idarenize danışarak PTT şubelerine gitmek için uygun tarihleri öğrenin.
• Öğrencinin kimlik fotokopisini ve kimliğini alarak PTT şubelerine gidin.
• Bursluluk sınavı için geldiğinizi belirterek (okul idaresi ekstra belge gerekirse tarafınıza bilgi verecektir) kart başvurusu yapmak istediğinizi belirtin.
• PTT personelince tarafınıza iletilen formları doldurarak kartınızı teslim alın.

Burs alan öğrencilerin merak ettiği bir diğer konu ise kaybolan kartlara ilişkin prosedürlerdir. PYBS bursluluk kartınızı kaybettiğiniz zaman PTT şubelerine yine kimliğiniz ile giderek ikinci kartı ücretsiz şekilde temin edebilirsiniz. İkinci kartı kaybettiğinizde ise üçüncü kartı almak için cüzi bir ceza ödemeniz gerekmektedir. Bu ceza miktarı öğrencileri zorlayacak miktarda değildir ancak her dönem değişmektedir. BDDK tarafından belirlenen kart kaybetme/yenileme ceza tutarına bakarak ilgili işlem sonucunda ödeyeceğiniz tutarı öğrenebilirsiniz. En yakın PTT şubesi de konuyla alakalı size güncel ceza tutarına bildirecektir.

İOKBS burs kartıyla yapılabilecek işlemleri (mobil bankacılık, internet alışveriş, bakiye sorgusu vs.) içeriğimizin ilerleyen kısımlarında sizlerle paylaşacağız.

PTT ön yüklemeli kart şifresi nasıl belirlenir? Bu konuda PTT personeli size yardımcı olacaktır. Kartı teslim almak üzere gittiğinizde mutlaka aklınıza takılan soruları sormalısınız. Burs kartının şifresini unutmanız durumunda da yine PTT şubelerinden destek alabilirsiniz.

Bursluluk Kartı Bakiye Sorgulama Nasıl Yapılır?

Öğrenciler burslar yattı mı yatmadı mı diye öğrenmek istediklerinde farklı kaynakları araştırmaya başlıyorlar. Burs kartının içinde para olup olmadığını öğrenmenin tek yolu PTT bankamatiklerinden kartla bakiye sorgusu yapmaktır. PTT tarafından verilen burs kartıyla herhangi bir mobil bankacılık uygulamasından işlem yapılamamaktadır.

Burs kartıyla internetten alışveriş yapılabilir mi? Hayır. Bu kartla internetten alışveriş yapılamaz. İnternetten alışveriş yapmak için Papara, Tosla, İninal gibi aracı kartları kullanabilirsiniz. Bursunuzu çekip bu banka uygulamalarındaki hesaplarınıza yatırdıktan sonra internetten alışveriş yapabilirsiniz ancak yalnızca PTT kartıyla internetten alışveriş yapamazsınız.

Bursluluk kartında temassız ödeme var mı? Hayır. Temassız ödeme özelliği bu kartta ne yazık ki yer almamaktadır.

DPY Bursluluk Sınavı Kaç Soru? Kaç Dakika? 15 Dakika Kuralı Var Mı?

Her sınıf düzeyinde yalnızca o yılın konularını içeren 100 soruluk bir sınav uygulanmaktadır. A ve B olmak üzere iki kitapçık türü bulunan sınavda 120 dakikalık süre hakkı verilmektedir. Sınav uygulamalarında engelli öğrencilerin özel gereksinimlerine yönelik düzenlemeler yapılabilmektedir. Öğrencinin engel durumuna göre bursluluk sınavı tek kişilik sınıflarda ve 30 dakika ek süreyle uygulanabilmektedir. Konuyla alakalı hakların talep edilebilmesi için okul idaresine başvurulması gerekmektedir. Aynı şekilde öğretmen çocuklarına tanınan öncelik için de başvuru sürecinde okul idarelerine ayrıca danışılması gerekmektedir.

Bursluluk sınavında kalem/silgi gerekli mi? Bakanlık bu sınavda kalem silgi dağıtımı yapmamaktadır. Her öğrencinin kalem ve silgisini yanında getirmesi gerekmektedir.

PYBS için girişte kimlik kontrolü var mı? Evet. Kimlik göstermeden öğrenciler sınava girememektedir. Geçerlilik süresi devam eden pasaportlar da bu kimlik ibrazında kullanılabilmektedir.

Bursluluk sınavına su alınıyor mu? Pet şişenin üzerindeki etiketi sökerek şeffaf haliyle suyu sınav salonuna sokabilirsiniz.

İOKBS sınavına cüzdan, kitap alınıyor mu? Hayır. Doktor raporuyla belirlenen düzeltme araçları (mercek, işitme cihazı) haricinde hiçbir materyal sınava alınmamaktadır. Standart gözlükler için herhangi bir rapora ihtiyaç duyulmamaktadır.

15 dakika kuralı var mı? Evet. Sınav saatinden 15 dakika sonraya kadar salona gelen öğrenciler sınava alınmaktadır. Bu öğrencilere ek süre verilmemektedir. İlk 30 dakika ve son 15 dakika içerisinde öğrencilerin sınav salonundan ayrılmaları yasaktır. Geç kalmamak için sınava girilecek olan okula sınav saatinden en az bir saat önce gidilmesi uygun olacaktır.

Bursluluk sınavında yanlış doğruyu götürüyor mu? Evet. Her üç yanlış bir doğruyu götürmektedir.

İmza atmak için tükenmez kalem gerekli mi? Hayır. Öğrenciler gerekli yerlere imza atarken kurşun kalem kullanmaktadır. Kurşun kalem ve yumuşak silgi hariç hiçbir kırtasiye gereci (özel durumlar hariç) sınav salonuna alınmamaktadır.

Sınav başvuru sürecine ve sınav uygulamasına dair her yıl değişiklik olabilir. Bu konularla alakalı okullarda rehberlik servislerince gerekli duyurular yapılmaktadır. İlgili duyuruları takip etmeniz yararınıza olacaktır.

Bursluluk Sınavına Nasıl Çalışılır? İOKBS Kazanmak İçin Kaç Yanlış/Net Gerekiyor?

Bursluluk sınavına girecek olan tüm öğrencilerin merak ettiği önemli bir meseleye açıklık getireceğiz. Bu sınavı kazanmak için net bir formül ya da yol mevcut değil. Bu durum her sınav için de aynı. Sınavlar kişilerin çabalarıyla kazanılacak hayatın içerisindeki olağan engellerdir. Bu nedenle bu süreçte ne öğrencilerin ne de velilerin beklenin üstünde stres yapmalarına gerek yoktur. Biz bu konuda elimizden geldiğince basit ve işlevsel bilgiler paylaşmaya çalışacağız.

Kaç net yapmak gerek? Kaç yanlışla kazanırım? Şu kadar net ve şu kadar yanlışla kazanılır demek yanlış olacaktır. Çünkü bu sınav bir baraj sınavı değildir. Her öğrenciye 100 ile 500 arasında bir puan hesaplaması yapılmaktadır. Ardından ortaya çıkan puanlar sıralanarak kontenjanlar dahilinde öğrenciye burs hakkı verilmektedir. Öğrencilerin hedefi olabildiğince çok çalışarak alabilecekleri en yüksek puanı almak şeklinde belirlenmelidir. Bu konuda 90 net 460 puan gibi sınırlar çizilse de bu verilerin resmî bir doğruluğu yoktur.

Ne kadar çalışmak lazım? Yine yukarıdaki soruya verdiğimiz cevap gibi bu konuda da net bir cevap tercih etmeyeceğiz. Her öğrencinin anlama yöntemi ve algı düzeyi farklıdır. Bu nedenle her öğrencinin kendi öğrenme sürecini denetim altına alarak kendince yeterli gördüğü oranda çalışmalarını sürdürmesi gerekir. Bu süreçte ailenin ve okulun yönlendirici tutumları büyük önem arz etmektedir. Bu süreçte sınavı kazanmak için mutlaka düzenli bir çalışma temposu takip edilmeli ve hayatın akışında öncelik dersler olarak ele alınmalıdır. Sosyal medya, oyun gibi zaman öldürmekten öte geçmeyen uğraşlardan mutlaka kaçınılmalıdır. Aksi takdirde sınavı kazanma fırsatı elden kaçırılabilir.