İşyerinde Raporlu Olan İşçinin Çalıştırılması Yasal mı?
İşyerinde raporu olan işçinin çalıştırılması yasal olarak mümkündür. Raporlu işçinin çalıştırılamayacağına dair bir yasa bulunmamaktadır. Ancak bu durum bazı karışıklıklara yol açmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu raporlu olan işçiye geçici iş göremezlik ödeneği öder. Bunun sebebi de çalışanın belirli günlerde işe gidemeyeceği ve günlük ücretten mahrum kalmasıdır. Ancak işçi, raporlu olmasına rağmen çalışırsa, yasal olarak işinden de ücret alacaktır. Bu durum yasal olarak mümkün değildir. Bundan dolayı da işçilerin raporluyken çalışmaması gerekmektedir.
Rapor parası ödemesi alabilmek için işçinin çalışmıyor olması gerekmektedir. İşveren, işçi rapor aldığında elektronik ortamda bildirimde bulunmalıdır. Eğer işçi raporlu olmasına rağmen çalışıyorsa, işveren elektronik ortam üzerinden bu durumu da yasal olarak bildirmelidir. Bu durumda işçi raporlu olmasına rağmen çalışırsa, SGK üzerinden ödeme alamaz. İşçi, raporlu olmasına rağmen çalıştırılabilse de eğer içinin çok ciddi bir sağlık sorunu varsa, bu durumda çalıştırılması söz konusu değildir. İşçinin çalıştırılması için baskı yapan işverenler bu durumda yasal olarak ceza alır ve belirli bir ödeme yapmak durumundadır.
Başlıklar
İş Göremezlik Ödeneği Nasıl Alınır?
İş göremezlik ödeneği Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olarak çalışan işçilere verilen biz hizmettir. İşçinin hastalanması ve işe gidemeyecek durumda olması halinde, hastaneden rapor alınır. Eğer rapor 2 gün ve üzerinde ise, işçi çalışmadığı günler için Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ödeme almaktadır. Hastalanmış olan ve bunu istirahat raporu ile ispatlayan sigortalı kişiler, geçici iş göremezlik ödeneği almaktadır. Rapor parası ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş olan hekim ya da sağlık kurulları tarafından verilmektedir. Yetkisi olmayan hekim ya da kurumlardan alınan raporların geçerliliği yoktur ve Sosyal Güvenlik Kurumu bu durumda ödeme yapmaz.
Sağlık Raporu Süresi Kaç Gündür?
Sağlık raporu süresi hastalığa göre değişmektedir. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu 2 ve daha fazla gün için verilen raporlarda ödeme yapmaktadır. 4 günlük sağlık raporu almış bir işçi; 3. Ve 4. Gün için ödeme almaktadır. İki günlük raporu olan bir işçiye, herhangi bir ödeme yapılmaz. Şayet işçi, iş kazası ya da meslek hastalıkları sebebiyle iş göremez durumda ise raporlu olunan tüm günlerin parası ödenmektedir. Bu sayede iş kazası sebebiyle rapor alan işçiler herhangi bir gelir kaybı da yaşamamaktadır. Sağlık raporu süresi; hekim tarafından belirlenmektedir. Hekim, hastanın ne kadar süre ile işe gidemeyeceğini yaptığı muayeneler sonucunda belirlemektedir. Hastanın rapor süresine karar vermesi söz konusu değildir. Rapor bittikten sonra hastanın sağlık durumuna göre rapor uzatılabilir.
Sağlık Raporu Alan İşçiye Ne Kadar Rapor Parası Ödenir?
Sağlık raporu ödemesi alınan istirahat raporunun gününe göre değişmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu raporlu olunan ilk 2 gün için ödeme yapmamaktadır. Örnek vermek gerekirse, işçinin altı gün raporu varsa, SGK 4 gün için ödeme yapmaktadır. Rapor parası hesaplaması ise; sigortalı olan işçinin günlük kazancının üçte ikisi olarak hesaplanmaktadır. Yatarak tedavilerde ise bu ödeme yarısı kadardır. Bundan dolayı da yüksek ücretli işçiye ödenecek olan rapor parası daha yüksek olmaktadır. Bunun yanı sıra raporlu olan işçi hastanede yatıyorsa daha az, evinde istirahat ediyorsa ise daha çok rapor parası almaktadır. Sağlık raporu döneminde SGK tarafından ödenen rapor parasının doğru şekilde hesaplanması için işveren tarafından ödenen tam maaşın SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir. Ücreti eksik bildirilen işveren, alması gerekenden daha az rapor parası almaktadır.
Raporlu İşçi Çalıştırma Cezası Nedir?
Raporlu işçi çalıştırmanın cezası raporlu işçinin çalışması ile beraber işverenin SGK’ya ‘’çalıştı ya da çalışıyor’’ ibaresinin bildirilmemesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Bu durumda işverene ‘’Raporlu İşçi Çalıştırma Cezası’’ verilmektedir. Buna göre cezalar ise:
- Raporlu işçi çalıştırma cezası 2019 senesinde brüt asgari ücretinin ikide biri olarak belirlenmiştir.
- Şayet raporu olan işçiyi çalıştıran işveren bu cezayı alırsa, devletin raporlu çalışana verilen ücreti de günü gününe hesaplayarak faizi ile beraber ödemesi gerekmektedir.
- Raporlu olan işçinin sağlık durumu uygun değilse hiçbir şekilde çalıştırılmamaktadır. Aksi hallerde işveren oldukça yüksek cezalara maruz bırakılmaktadır.
SGK İş Göremezlik Ödemesi Hangi Şartlarda Alınır?
SGK iş göremezlik ödemesi şartları SGK tarafından belirlenmiştir. SGK rapor parası; devlet kurumları tarafından alınan bir belgedir. Bu belgede işçinin hastalığı, rapor gün sayısı belirtilmiştir. SGK çalışanlarının raporlu oldukları süre, maaştan kesildiği için iş göremezlik ödeneği SGK tarafından verilmektedir. Ancak SGK üzerinden bu ödemeyi almak için:
- Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olarak bir sene boyunca çalışmak gerekmektedir.
- Kişinin en az 90 gün priminin yatmış olması gerekmektedir.
- Bu şartları sağlayan işçiler, SGK tarafından verilen rapor parasını alabilmektedir. Bu ödemeler PTT şubelerinden ve Ziraat Bankası üzerinden yapılmaktadır.
Sağlık Rapor Parası Nasıl Alınır?
Sağlık raporu parası alabilmek için raporun işverene en kısa sürede teslim edilmesi gerekmektedir. Rapor sistemi; işçiye rapor bitiminden sonra teslim için 5 gün tanımaktadır. Bunun dışında şartlar ise:
- Raporun alınmasından sonra bağlı olunan Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimde bulunmak gerekmektedir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından rapor incelenir ve uygun olan işçilerin raporu onaylanır. Onayın gelmesinden sonra PTT’ye işçi adına ödeme yapılır.
- Ödemesi yatan işçilere SMS ile bilgilendirme yapılmaktadır.
İş göremezlik ödemesini sorgulamak için E-devlet kapısına giriş yapmak gerekmektedir. E-devlet sistemi üzerinden rapor parası ile ilgili güncel bilgi ve süreci de görebilirsiniz. E-devlet sistemine giriş yaptıktan sonra arama kısmına ‘’4A/4B İşgöremezlik ödemesi’’ yazmak gerekmektedir. Ardından ödemenin onaylanıp onaylanmadığı sorgulanabilir.
İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartları Nelerdir?
İş göremezlik ödeneği şartları 5510 sayılı olan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Buna göre şartlar:
- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ya da analık durumlarında geçici iş göremezlik ödemesi yapılmaktadır.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetki verilmiş hekim ve sağlık kurullarından sağlık raporu alınması gerekmektedir.
- Köy ya da mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmadan ödeme alabilmek için vatandaşın prim borcunun olmaması gerekmektedir. Bu vatandaşların yatarak tedavi görmesi gerekmektedir.
- İş göremezlik ödemesi alabilmek için işçinin bir sene içinde en az 90 gün boyunca priminin ödenmiş olması gerekmektedir.
Rapor Parası Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Rapor parası hesaplaması 2019 senesinde 3 aylık brüt gelire ve son 3 aylık prim gününe göre hesaplanmaktadır. Ardından 3 aylık brüt gelir, son 3 aylık prim gününe bölünmektedir. Elde edilen sonuçla, raporlu olunan gün sayısı çarpılır. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından raporlu olunan ilk 2 günün ödemesi yapılmamaktadır. İşverenler ilk 2 günün kesintisini yapamaz. Bundan dolayı da SGK tarafından 3. Günden sonraki ödemeler yapılmaktadır. Geçici iş göremezlik ödeneği, iş kazalarında verilmektedir. İş kazası durumlarında ise rapor alınan her gün için ödeme yapılmaktadır. İş kazası geçiren vatandaşların bu ödemeyi alabilmesi için 30 gün prim yatırma şartı da aranmamaktadır.
Geçici İş Göremezlik Raporu Nasıl Alınır?
