Yetim Maaşı Nasıl Alınır? Ne Kadar? Kimler Alabilir?

Yetim maaşı, (ölüm aylığı); En az 1800 gün prim malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş ya da 4/1 (a)  sigortası olanlar için borçlanılan süre harici en az 5 yıl sigortası bulunan ve toplamda 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası bildirmiş kişilerin vefatı sonucunda yakınlarına bağlanır.

Ölüm aylığı ya da bilinen adıyla yetim maaşı, SGK tarafından hak sahibine aylık maaş şeklinde ödenir. Hak edilen ödeme tutarı emekli maaşına eş değer (6.500TL) olarak belirlenmiştir.

Not: Öksüz ve yetim aylığı SYDV tarafından belirlenen ihtiyaç şartlarını karşılayan hak sahiplerine çocuk başına ödenen yardım parasıdır. Aylık 600 TL yardım ödemesi yapılan yetim maaşı, SGK yetim maaşı (ölüm aylığı) ile karıştırılmamalıdır.

Yetim aylığı, vefat eden sigortalının aldığı son aylık üzerinden hesaplanır. Vefat eden sigortalının aylığı belirli oranlarda hak sahiplerine verilir. Yetim aylığı alacak olan hak sahiplerinin hisse oranları da maaşı alacak olan dul eşin olup olmamasına ve yetim aylığı alacak olan başka kardeş olup olmamasına göre değişiklik gösterir. Yetim maaşı almaya hak kazanan çocuğun malullük durumuna, cinsiyetine, yaşına ve medeni haline göre yetim maaşı alma hakkı değişiklik gösterir.

Kadınlar yetim aylığı alma şartlarını sağladıklarında, kaç yaşında olurlarsa olsunlar, daha önceden yetim aylıkları kesilmiş olsa bile tekrar başvuru yaparak yetim aylığı almaya başlayabilirler. Ancak erkek çocuklarının malullük durumu oluşmadığı sürece en fazla 25 yaşlarından sonra yetim aylığı almaya devam etmeleri mümkün değildir.

Yetim Aylığı Kimlere Verilir?

Yetim maaşı için hak sahipleri şunlardır:

• Biyolojik anne veya babasını kaybettikten sonra erkek ve kız çocukları yetim aylığı başvurusu yapabilir.
• Evlatlık alınmış olan kız ve erkek çocukları, üvey ebeveynleri vefat ettikten sonra yetim maaşı alma hakkına sahiptirler.
• Biyolojik anne ve babası vefat ettikten sonra yetim aylığı almaya hak kazanan çocuklar, evlatlık verilmiş olsalar da biyolojik ebeveynleri üzerinden maaş almaya devam edebilirler.
• Evlatlık verilen çocuklar biyolojik ebeveynlerinden aldıkları yetim aylığı kesilmeden üvey ebeveynlerinden de yetim aylığı almaya devam edebilirler.

Öksüz Yetim Yardımı Nasıl Alınır?

Yetim Maaşı için Gerekli Evraklar

Yetim Aylığı Alanlar GSS Primi Öder Mi?

Yetim Aylığı Başvurusu Gerekli Belgeler

Yetim maaşı başvuru evrakları aşağıda listelenmiştir:

• Yetim aylığı başvuru dilekçesi istenir.
• Başvuru sahibinin kimlik belgesi talep edilir.
• Üzerinden yetim maaşı alınacak olan sigortalının ölüm belgesi sunulmalıdır.
• 3 adet fotoğraf talep edilir.
• Yetim maaşı alacak olan erkek çocuklarının eğitim durumlarını belgelemeleri istenir. Öğrenci belgesi ile başvuru yapmaları gereklidir. Güncel öğrenci belgesi MEB ve YÖK’ten temin edilebilen öğrencilerin belge sunmalarına gerek yoktur.
• Yetim aylığı almak isteyen malul çocukların sağlık kurulu raporu ile malullüklerini belgelemeleri gereklidir.

Yetim Aylığı Almak İçin Gerekli Şartlar

Yetim maaşı başvuru koşulları; hak sahiplerinin cinsiyetlerine, medeni durumlarına ve yaşlarına göre farklılık gösterir.

Vefat eden sigortalının ve hak sahiplerinin taşımaları gereken genel şartlar şöyledir:

• Vefat eden sigortalının en az 5 sene süre ile sigortalı olarak çalışmış ve toplamda 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinin ödenmiş olması ya da minimum 1.800 gün sigorta priminin ödenmiş olması gereklidir. Aksi takdirde hak sahipleri üzerinden yetim aylığı talep edemezler.
• Malullük ve yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış olan sigortalılar vefat ettiklerinde, çocukları üzerlerinden yetim maaşı alabilirler.
• Yetim maaşı alınabilmesi için vefat eden sigortalının prim borcunun olmaması gereklidir.
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan hak sahipleri yetim maaşı talep edebilirler. Türk vatandaşlığından çıktıklarında ya da çıkarıldıklarında yetim aylığı alma haklarını kaybederler.

Kız Çocuklarının Yetim Aylığı Alma Şartları

Kızlar için yetim maaşı başvuru koşulları aşağıda verilmiştir:

• Sigortalı olarak bir işte çalışmayan kız çocukları, vefat etmiş olan ebeveynleri üzerinden yetim aylığı alabilirler.
• 5510 sayılı kanunun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının a, b ve e bentleri haricinde kanun kapsamında çalışmayan ya da yabancı ülke mevzuatı ile çalışmıyor olanlar; yetim maaşı almaya hak kazanırlar.
• Kadınların yetim maaşı alabilmeleri için herhangi bir yaş sınırlaması yoktur. Ancak bekar oldukları süre içerisinde yetim aylığı talep etme hakları vardır. Sadece harp malulü ile evlenmiş oldukları durumlarda evliyken yetim maaşı almaya devam etmelerine izin verilir.
• Eşleri vefat ettikten ya da eşlerinden boşandıktan sonra kadınlar yetim maaşı alabilirler.

Erkek Çocuklarının Yetim Aylığı Alma Şartları

Erkekler için yetim maaşı alma şartları şu şekildedir:

• Öğrenim durumlarına göre yetim aylığı alabilecekleri yaş belirlenir. Aktif olarak eğitim almayan erkek çocukları 18 yaşına kadar yetim maaşı alabilirler. Ortaöğretim eğitimi alanlar 20, yükseköğretim eğitimi görenler 25 yaşına kadar yetim aylığı alabilir.
• Kendi sigortalılığı kapsamında aylık düzenli bir geliri olan erkek çocuklarına yetim aylığı bağlanmaz.
• Yabancı ülke mevzuatına göre çalışmaya başlamış olan erkek çocukları yetim aylığı alamaz.
• Erkek çocuklarının medeni durumları yetim aylığı alma haklarını etkilemez. Yetim maaşı almak için gerekli şartları sağlıyor olmaları halinde, evli de olsalar maaş almaya devam edebilirler.
• %60 üzerinde engelli olunması.

Malul Çocuklara Yetim Aylığı Bağlanma Şartları

Malul çocukların yetim aylıklarının kesildiği durumlar ise aşağıda açıklanmıştır:

• 5510 sayılı kanunun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının a, b ve e bentleri dışında kanun kapsamında ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayan malul çocukların yetim maaşları kesilir.
• Sigortalı olarak çalışmaya başlayarak bu işten gelir elde eden malul çocuklara verilen yetim aylığı
• Sağlık kontrolü sonrasında eğer malullük oranının %60’ın altına düştüğü rapor ile tespit edilir ise, yetim maaşı ödemeleri kesilir.

E-Devlet Yetim Aylığı Başvurusu

E-devlet üzerinden yetim maaşı başvurusu için izlenmesi gereken adımlar aşağıda sıralanmıştır:

• https://www.turkiye.gov.tr/ adresine giriş yapılmalıdır.
• Ana sayfadan Giriş Yap butonuna tıklanmalıdır.
• E-devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza, T.C. kimlik kartı ve internet bankacılığı ile kimlik doğrulaması yaparak sisteme girilmelidir.
• E-hizmetler listesinden Sosyal Güvenlik Kurumu bulunmalıdır.
• Sosyal Güvenlik Kurumu ile yapılabilecek işlemler içerisinden Ölüm Yardımı ve Dul/Yetim Aylığı Talebi butonuna tıklanmalıdır.
• Üzerinden yetim aylığı talep edilecek olan vefat etmiş sigortalının T.C. kimlik numarası açılan sayfada ilgili yere yazılmalıdır.
• Başvur butonuna tıklanmalıdır. Yetim aylığı talebi için başvuru oluşturulmuş olur ve başvuru sahibinin ilgili sigortalıdan yetim aylığı alma hakkının olduğuna kanaat getirilir ise, aylık bağlanır.

Yetim Aylığı Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Alınacak yetim maaşı tutarının hesaplaması, vefat eden sigortalının hak sahiplerine göre farklılık gösterir. Eş ve çocukların kaçının ölüm aylığı almak isteyeceğine göre son alınan maaşın yüzde kaçının bağlanacağı değişiklik gösterir. Ölen sigortalının son maaşının %90’ını aşmayacak şekilde hak sahiplerinin alacakları ölüm aylığı hisse olarak pay edilir.

Hak sahiplerinin durumlarına göre ölüm aylığı bağlanma oranları aşağıdaki gibidir:

• Dul eşe %60 ve yetim aylığı alacak olan bir çocuğa %30 oranında ölüm aylığı bağlanır.
• İki yetim ve bir dul eşin ölüm aylığı alacak olması durumunda; %50 oranında dul aylığı ve her yetime %25 oranında yetim aylığı ödemesi yapılır.
• 3 yetim ve 1 dul eşin maaş alacağı hallerde eşe %50 oranında dul maaşı verilir. Kalan oran ise 3 yetim çocuk arasında eşit şekilde paylaştırılır.
• Vefat eden sigortalının tek hak sahibinin kızı olması durumunda, %50 oranında yetim maaşı bağlanır.
• Dul eşin bulunmadığı ve sadece 2 çocuğun ölüm aylığı alma hakkı olduğunda; her çocuğa %40 oranında yetim aylığı bağlanır.
• Sadece üç ve daha fazla sayıda çocuğun hak sahibi olduğu durumlarda, toplam oran %100’ü geçmemek şartı ile eşit olarak bölünür.

Yetim Aylığı Maaşı En Düşük Ne Kadar?

Yetim maaşı için minimum tutar; sigortalıların son maaşlarına ve hak sahiplerinin hisse oranlarına göre farklılık gösterir. Alt sınır aylık 1.500 TL olarak belirlendiği için vefat eden sigortalı en az 1.500 TL maaş alabilir. Dolayısı ile en düşük yetim maaşı hesaplaması yapılırken de 1.500 TL üzerinden hisse oranı hesaplanır. %25 oranında hak sahibi olup yetim maaşı alan bir kişinin vefat eden yakınının 1.500 TL maaş aldığı düşünülür ise, yetim maaşı da en az 375 TL olarak hesaplanır.

GSS ve Prim Borcu Bulunan ve Vefat Eden Sigortalı Üzerinden Yetim Aylığı Nasıl Alınır?

Aynı Anda Farklı Sigorta Kollarından Birden Fazla Yetim Aylığı Alınabilir Mi?

Farklı sigorta kollarından birden fazla maaş alma durumu, sigorta kollarına göre değişiklik gösterir. Aynı anda birden fazla ölüm aylığı alınması durumlarına örnekler şöyledir:

• 2008 yılı öncesi 4A’dan emekli olmuş anne ve babası olan çocuk; yüksek olan yetim aylığının tamamını ve düşük olanın da yarısını alma hakkına sahiptir.
• 2008 öncesi Bağ-Kur’dan emekli olmuş olan anne ve babaya sahip olan çocuklar 18 yaşlarına kadar kesinti olmadan her iki aylığı da alabilirler. Ancak 18 yaşlarını doldurduklarında sadece yüksek olan aylığı alma hakları vardır.
• 2008 yılı öncesinde ebeveynlerinden biri 4C’den ve diğeri de 4A’dan emekli olmuş olan çocukların her iki ebeveyninden de tamdan yetim aylığı alması mümkündür.
• 2008 öncesinde ebeveynlerden birinin 4C’den ve diğerinin 4B’den emekli olması halinde, her iki ebeveyni üzerinden de tamdan yetim maaşı alma hakkı doğar.
• Emekli sandığından emekli olmuş olan bir ebeveyne sahip olan kişi, 4A’dan emekli olduğunda hem yetim aylığı hem de emekli aylığı alabilir. 4A’dan yetim aylığı alırken emekli sandığından emekli olunması halinde ise; yetim aylığı kesilir.
• Biri 2008 öncesi ve diğeri 2008 sonrası 4A’dan emekli olmuş olan her iki ebeveynden de yetim maaşı alınabilir. Ancak yüksek olan maaşın tamamı alınırken düşük olan maaşın yarısı alınır.
• Ebeveynlerden birinin 2008 öncesi 4A’dan emekli olması ve diğerinin de 2008 sonrası 4B’den emekli olması durumunda; her iki ebeveyn üzerinden de tamdan yetim maaşı alınabilir.
• 2008 öncesi 4A ve 2008 sonrası 4C emekli olan ebeveynlere sahip çocuklar; ebeveynleri vefat ettikten sonra her iki ebeveyn üzerinden de tamdan yetim aylığı alma hakkına sahiptirler.
• Ebeveynlerin her ikisinin de 4B’den emekli olması ve birinin 2008 öncesi, diğerinin de 2008 sonrası emekli olması durumunda; yüksek olan aylık tamdan, düşük olan aylık yarımdan yetim maaşı olarak alınabilir.
• 2008 öncesi 4B’den ve 2008 sonrası 4C’den emekli olmuş olan ebeveynler vefat ettiğinde; her iki ebeveyn üzerinden de tamdan yetim aylığı alınabilir.

Yetim Aylığı Alanlara Bayram İkramiyesi Ödemesi Ne Kadar Yapılır?

Yetim maaşı alanların alacağı bayram ikramiyesi tutarı, hisse oranlarına göre farklılık gösterir. Bayram ikramiyesi vefat eden sigortalıların maaş alan hak sahiplerine toplamda 1.000 TL olarak ödenir. Yetim aylığı hisse oranı %25 olan bir kişi, 250 TL bayram ikramiyesi alır. İkramiye tutarı üzerinden kesinti yapılmaz.

E-Devlet Yetim Aylığı Sorgulama

Yetim aylığı sorgulamak yada  öğrenmek için e-devlet sistemine giriş yapılması gerekir.

E-devlet sistemi yetim aylığı başvuru ve sorgulama işlemlerinin detayları aşağıdaki gibidir:

• Sisteme erişim sağlayabilmek için sayfanın sağ köşesindeki “Giriş Yap” butonuna tıklanmalıdır.
• Sistem giriş sayfası açıldıktan sonra, T.C. kimlik numarası ve e-devlet şifresiyle sisteme giriş yapılması gerekir.
• Sistem girişinin ardından, yetim aylığı başvuru ekranı açılacaktır.
• Aylık talebi için gerekli bilgi formu doldurularak, yetim aylığı başvurusu tamamlanmalıdır.
• Yetim aylığı başvurusunun incelenme süresi, 15 gün ila 90 günlük süre arasında değişiklik göstermektedir.

Kişilerin başvuru aşamasında belirttikleri telefon numarasına, yetim aylığı başvurusuyla ilgili bilgilendirme mesajları iletilecektir. Başvuru sonuçlanma tarihleri takip edilerek, aynı sistem üzerinden yetim aylığı sorgulaması yapılabilir.

Yetim Aylığı Ödemesi Ne Zaman Kesilir?

Yetim aylığı ödeneklerinin kesilmesine sebep olan durumlar aşağıda belirtildiği gibidir:

• Yetim aylığı alan kız çocuklarının evlenmesi durumunda, yetim aylığı ödemeleri sonlandırılacaktır.
• Kız ve erkek çocuklarının sigortalı olarak çalışamaya başlamaları durumunda, yetim aylığı ödemeleri sona erdirilir.
• Yetim aylığı için belirtilen ödeme yaşı, erkekler için 25 olarak sınırlandırılmıştır.
• Erkek çocuklarının lise eğitiminden sonra okula devam etmemesi durumunda, 20 yaşına kadar yetim aylığı ödemesi yapılmaktadır.
• Üniversite eğitimine devam eden erkek çocukları, 25 yaşına kadar yetim aylığı alabilir. 25 yaşı tamamlandıktan sonra, yetim aylığı kullanma hakkı sona erecektir.

Kız çocukları evlenip ayrıldıktan sonra, tekrar yetim aylığı kullanmaya başlayabilirler.

E-Devlet Dul Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır? Dilekçe Örneği

Dul ve Yetim Maaşı (Aylığı) Sorgulama Nasıl Yapılır?

Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu İçin Gerekli Evraklar